Όλοι έχουν τις δικές τους, συνήθως μικρές και αθώες. Κανένα πρόβλημα, αρκεί να μη γίνονται επικίνδυνες.
Μικρές εμμονές, τικ, επαναλαμβανόμενες συμπεριφορές χαρακτηρίζουν πολλούς ανθρώπους κάθε ηλικίας, φύλου και κοινωνικής θέσης. Και συχνά προκαλούν το γέλιο στους άλλους. Ούτε οι διάσημοι -είτε πρόκειται για πολιτικούς, καλλιτέχνες ή αθλητές- στερούνται τέτοιων... νευρώσεων. Γι' αυτό οι ηθοποιοί, οι κωμικοί και οι μίμοι μαθαίνουν να τις παρατηρούν, ώστε στη συνέχεια να τις μιμούνται και να τις σατιρίζουν μπροστά στο κοινό τους.
Μπορεί να γελάμε με τα σκετσάκια τους, ας το παραδεχτούμε όμως: όλοι έχουμε τουλάχιστον μία φαιδρή συνήθεια. Κάποιοι, όταν διασχίζουν τις διαβάσεις πεζών, προσπαθούν να πατούν μόνο στις λευκές ρίγες, άλλοι δε γράφουν με μολύβι που δεν έχει μυτερή μύτη, ενώ υπάρχουν κι εκείνοι που δεν μπαίνουν στο WC χωρίς το αγαπημένο τους περιοδικό! Παρακάτω έχουμε συγκεντρώσει μερικά παραδείγματα εμμονών: ανάμεσά τους σίγουρα θα αναγνωρίσετε και κάποιες δικές σας. Υπάρχουν κινήσεις που κάνουμε λόγω προλήψεων, αυθόρμητες χειρονομίες με τις οποίες προσπαθούμε να πετύχουμε ή να αποφύγουμε κάτι, σταθερά τελετουργικά που έχουν, υποσυνείδητα, ένα και μοναδικό σκοπό: να απομακρύνουν ένα ανεπαίσθητο αίσθημα ανασφάλειας.
Το πρόβλημα είναι το εξής: πότε μπορούμε να μιλάμε για απλές, ακίνδυνες συνήθειες και σε ποιες περιπτώσεις αυτά αποτελούν συμπτώματα κάποιας παθολογικής κατάστασης; Χωρίς να λάβουμε υπόψη μας το γεγονός ότι ακόμη και αθώες κινήσεις, όπως ένα τικ, μπορεί να μας εκθέσουν σε κάποιο ιδιαίτερα «ευαίσθητο» περιβάλλον, όπως στο γραφείο μας: για παράδειγμα, όταν δαγκώνουμε το στιλό μας ή τρώμε τα νύχια μας δίνουμε στους άλλους την εντύπωση ότι είμαστε... νευρωτικοί.
Αυτοέλεγχος
Δεν είναι κακό να διατηρούμε το σπίτι μας τακτοποιημένο, να πλένουμε συχνά τα χέρια μας, να ελέγχουμε αν έχουμε σβήσει το φούρνο ή αν έχουμε κλείσει την πόρτα. Ωστόσο, σύμφωνα με τις αρχές της συμπεριφορικής και γνωστικής ψυχοθεραπείας, όταν μια συμπεριφορά «παίρνει το πάνω χέρι» και μετατρέπεται σε αυτόματη, επαναλαμβανόμενη και ανεξέλεγκτη αντίδραση, η οποία καταπιέζει τον αυθορμητισμό μας και επηρεάζει την ποιότητα της ζωής μας, μπορούμε να μιλάμε για ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή ή παθολογική μανία. Το ίδιο κι όταν γίνεται τόσο συχνά που μας κάνει να νιώθουμε άσχημα ή συνοδεύεται από δυσάρεστα συναισθήματα, όπως φόβο και άγχος. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, περίπου το 2% του συνολικού πληθυσμού (ποσοστό που μεταφράζεται σε 200.000 Έλληνες) υποφέρουν από κάποια ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή.
Για να μάθετε περισσότερα, μπορείτε να αναζητήσετε το βιβλίο Obsessive-Compulsive Disorder: the facts, των P. DeSilva & S.Rachman από τις εκδόσεις Oxford University Press.
Όποιος δεν έχει ούτε μία, να σηκώσει το χέρι
- Διασχίζουμε τις διαβάσεις πεζών προσπαθώντας να αποφύγουμε τις λευκές ρίγες ή, αντίθετα, τα κενά ανάμεσά τους.
- Γυρνάμε όλους τους διακόπτες φωτισμού στην ίδια θέση.
- Παίρνουμε το ασανσέρ μόνο στο ανέβασμα κι όχι στο κατέβασμα ή το αντίθετο.
- Τοποθετούμε τα μαχαιροπίρουνα στο τραπέζι το ένα παράλληλα με το άλλο.
- Κάνουμε ζάπινγκ πατώντας τα κουμπιά του τηλεκοντρόλ πάντα με μια συγκεκριμένη σειρά.
- Τοποθετούμε τα παπούτσια και τις παντόφλες έτσι ώστε να έχουν ένα συγκεκριμένο προσανατολισμό.
- Χρησιμοποιούμε πάντα το ίδιο ποτήρι για να πίνουμε νερό.
- Δεν αντέχουμε την εικόνα ενός στραβού κάδρου.
- Ανεβαίνουμε ή κατεβαίνουμε τις σκάλες πάντα από την ίδια πλευρά.
- Γυρίζουμε τα κλειδιά στην κλειδαριά συγκεκριμένες φορές.
- Σηκώνουμε τα στόρια πάντα μέχρι το ίδιο ύψος.
- Δε βγαίνουμε από το αυτοκίνητο αν δεν έχουμε τραβήξει χειρόφρενο.
- Επαναλαμβάνουμε συχνά στο μυαλό μας την ίδια λέξη ή φράση.
- Ελέγχουμε διαρκώς αν το μολύβι μας είναι καλά ξυσμένο.
- Ανάβουμε και σβήνουμε το φως στην κρεβατοκάμαρα συγκεκριμένες φορές προτού αποκοιμηθούμε.
- Αφήνουμε την οδοντόβουρτσα σε μια συγκεκριμένη θέση.
- Μετράμε από μέσα μας τα σκαλοπάτια της σκάλας.
- Τοποθετούμε τα βιβλία πάντα με τον τίτλο στη ράχη από πάνω προς τα κάτω ή το αντίθετο.
- Καθόμαστε και ξανασηκωνόμαστε πάντα μία φορά από το τραπέζι προτού αρχίσουμε να τρώμε.
- Όταν περπατάμε σε πλακόστρωτα αποφεύγουμε να πατήσουμε στα σημεία ένωσης των πλακιδίων.
- Μασάμε την τσίχλα εναλλάξ από τη δεξιά και την αριστερή πλευρά του στόματος.
- Ακυρώνουμε το εισιτήριο του μετρό πάντα στο ίδιο μηχάνημα.
- Μπαίνουμε στην τουαλέτα πάντα με ένα περιοδικό ή μια εφημερίδα ανά χείρας.
- Πλένουμε τα δόντια μας μετά από κάθε γλυκό.
- Ξεφυλλίζουμε τις εφημερίδες ή τα περιοδικά πάντα από το τέλος (το κάνει των 30% των αναγνωστών περιοδικού Τύπου).
- Μετράμε από μέσα μας πόσα γράμματα έχει μια λέξη.